Cùng với xôi ngũ sắc cơm lam cũng là một món ăn truyền thống đặc trưng của đồng bào Mường huyện Yên Lập. Theo các các cụ cao niên kể lại, trước kia người dân phải đi rừng, đi nương từ mờ sáng, thậm chí phải ngủ lại trong rừng. Do đó, đã dùng ống tre, ống nứa cho gạo vào trong đem nướng trên lửa cho đến khi gạo trong ống chín thành cơm. Khi ăn, cơm có vị ngọt, bùi có hương thơm đặc trưng của tre, nứa non và gọi đó là cơm lam.
Cơm lam - Người Mường
Ngày nay, cuộc sống của đồng bào Mường huyện Yên Lập đã có nhiều thay đổi, nhưng cơm lam vẫn là một món ăn truyền thống không thể mai một, nó đã trở thành món ăn thường xuyên không thể thiếu trong gia đình người Mường vào mỗi dịp lễ tết. Vị dẻo thơm của nếp Gà gáy được bao bọc bởi một lớp vỏ lụa mịn màng, mỏng mảnh, có màu trắng ngà trong ruột ống nứa non, khiến cho cơm lam có một hương vị rất đỗi đặc trưng - hương vị của núi rừng mà khi đã thưởng thức một lần thì nhớ mãi không quên. Ngoài màu trắng đặc trưng, cơm lam đã được bà con sáng tạo hơn với nhiều màu sắc khác nhau như màu của xôi ngũ sắc trông đẹp, bắt mắt và có hương vị hấp dẫn hơn. Cơm lam cũng như tấm lòng của con người Yên Lập, mộc mạc bình dị nhưng cũng thật sâu nặng nghĩa tình.