Đồng chí Nguyễn Kim Ngọc - UVBTV Huyện ủy, Phó Chủ tịch UBND huyện (đứng giữa) kiểm tra bão lũ, tại xã Trung Sơn.

Đã thành thông lệ khi mưa lớn nước lũ tràn về không ai bảo ai tất cả mọi người trong bản tự chằng chống nhà cửa, không ra khỏi nhà để phòng tránh tai nạn do lũ quét, sạt lở đất,  ông Đinh  Văn Tiền - Khu Dùng xã Trung Sơn chia xẻ:  Người dân khu  Dùng khi mưa lũ to bảo vợ con không đi ra khỏi nhà, nước ở đây hay tràn qua đường lắm,  hơi mưa 1 tý là lũ lớn rồi, bảo anh em làng xóm đừng đi qua đi lại cái đập tràn mà nó trôi đấy.

Vào những năm gần đây thời tiết diễn biến ngày càng cực đoan, bão lốc, mưa lớn thường xảy ra cục bộ gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản của nhân dân; đặc biệt là những bản vùng cao. Chỉ tính riêng cuối năm 2020, tại khu Dùng  xã Trung Sơn đã xảy ra nhiều đợt mưa lớn gây ra các trận lũ quét, làm sạt lở đất đá vào nhà cửa ruộng vườn của người dân, phá hủy đường giao thông, cuốn trôi cầu dân sinh và xe ô tô. Mưa lũ xảy ra không chỉ gây thiệt hại về người và tài sản mà còn gây ách tắc giao thông đã ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống của bà con các dân tộc vùng cao bà Đinh Thị Lương - khu Dùng xã Trung Sơn đã chứng kiến nhiều cảnh người bệnh đi bệnh viện cấp cứu phải chờ nước rút mới dám qua suối nói: Tôi ở khu Bò bơi này nhiều khi tôi thấy mưa lũ thấy các anh em bến trên, xóm dưới đi lại rất vất vả, nhiều khi đi cả ngày trả về đến nhà, nhiều hôm chứng kiến những người ốm đau,  rồi người đến ngày đẻ đi bệnh viện phải chờ đợi nước rút hàng mấy tiếng, có người gấp quá phải đưa người bệnh băng qua nước lũ đề đi qua tràn Bò bơi tôi thấy nguy hiểm quá.  

Đường tràn Bò bơi xã Trung Sơn thường xảy ra lũ ống, lũ quét khi có mưa.

Để giảm thiểu thiệt hại do lũ quét, sạt lở đất Ban chỉ huy phòng chống thiên tai xã Trung Sơn, đã chỉ đạo khu dân cư  tuyên truyền nhân dân chủ động phòng chống, di dời những hộ dân ở  trong vị trí có thể xảy ra lũ quét, sạt lở đất ra vị trí an toàn, chuẩn bị các phương tiện phòng chống và các mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm . Thành lập tổ gác, chặn tại các điểm đường tràn giao thông khi có mưa lớn xảy ra, tuyệt đối không cho người và phương tiện đi qua khi nước đầu nguồn đổ về, đặt biển cảnh báo nước lũ, cấm mọi người không đến gần ven suối để đảm bảo an toàn, ông Đinh Văn Đóa - Chủ tịch UBND xã Trung Sơn cho biết:  Đối với xã Trung Sơn  là xã vùng cao của huyện miền núi Yên Lập với địa hình dốc và chia cắt, các suối rất lớn, có các đập tràn chảy qua, về mùa mưa bão rất khó khăn cho việc đi lại, trước đây thì  về việc  mùa mưa lũ đã sảy ra  đã ảnh hưởng đến tính mạng và tài sản của nhân dân, thì trong những năm gần đây đối với UBND xã cũng như Ủy ban phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn xã đã xây dựng kế hoạch với phương châm 4 tại chỗ;  thứ nhất tuyên truyền người dân khi mùa mưa bão sảy ra đề nghị bà con những nơi mà nguy hiểm sạt lở di chuyển đến nơi an toàn, còn đối với các ngầm tràn UBND xã đã chỉ đạo lực lượng dân quân của xã cũng như các khu dân cư tổ chức canh gác và hỗ trợ bà con đi lại đảm bảo tính mạng tài sản của nhân dân.

Với sự chủ động tích cực trong công tác phòng chống thiên tai, trong thời gian qua Yên Lập đã giảm thiểu được thiệt hại do mưa lũ, sạt lở đất gây ra, mặc dù lượng mưa trong các năm vừa qua vẫn tăng cao, thời gian mưa kéo dài. Để chủ động phòng chống thiên tai gây ra, Yên Lập đã đề nghị tỉnh xây dựng các công trình có tính căn cơ, ổn định cuộc sống cho các hộ dân bị ảnh hưởng; như xây dựng, khơi thông dòng chảy hơn 2km kè thoát lũ Ngòi cả thuộc thị trấn Yên Lập, hạn chế ngập úng, di dời gần 300 hộ dân thuộc xã Mỹ Lung, Mỹ Lương, và các xã khác trên địa bàn huyện có nhà ở gần ven sông suối, đồi núi có nguy cơ ảnh hưởng do lũ quét, sạt lở đất đến nơi ở mới an toàn và một số công trình gia cố hồ đập, kênh mương, nhà cửa, đường giao thông khác có tính kiên cố. Sau 5 năm thực hiện xây dựng các công trình phòng chống thiên tai đến nay người dân trên địa bàn huyện yên tâm không phải lo chạy lũ do mưa lớn, con số thiệt hại do thiên tai đã giảm đáng kể so với những năm trước.  Ông Nguyễn Kim Ngọc - Ủy viên Ban Thường vụ Huyện ủy, Phó chủ tịch UBND huyện cho biết. Trong thời gian tiếp theo chúng tôi xác định 3 nội dung , thứ nhất tiếp tục tuyên  truyền phổ biến pháp luật hiện hành phòng chông thiên tai để tổ chức. Thứ 2 thường xuyên rà soát lại phương án phòng chống thiên tai, rà soát lại các công trình phòng chống thiên tai  để đảm bảo công tác PCLB và đảm bảo tiêu trí xây dựng nông thôn mới.

Kè thoát lũ ngòi Cả thị trấn Yên Lập đưa vào sử dụng nhiều năm nay đã hạn chế ngập úng cục bộ khi có mưa lớn sảy trên địa bàn huyện.